Το βιβλίο επιχειρεί να παρουσιάσει αδρομερώς τον τρόπο ζωής των Κωνσταντινουπολιτών, Αιγυπτιωτών, Μικρασιατών και Ποντίων στις αξέχαστες πατρίδες τους και μετά την εγκατάσταση της πλειονότητάς τους στην Ελλάδα. Αρχικά, βεβαίως, υπήρξαν ποικιλόμορφες δυσχέρειες ένταξης, τις οποίες αντιμετώπισαν με τη φιλοπονία και το καινοτόμο πνεύμα τους.

Φορείς, ως επί το πλείστον, κοσμοπολίτικων ιδεών συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής εθνικής ταυτότητας και στην ανάπτυξη του Ελληνισμού της Διασποράς. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των Αιγυπτιωτών και των Ποντίων. Έτσι, οι Έλληνες της "καθ\' ημάς Ανατολής" από το 1922 δεν κατευθύνθηκαν μόνο στην κυρίως Ελλάδα, αλλά συνδέθηκαν και με τον παροικιακό Ελληνισμό.